161. Mặt trời có bệnh chăng?
- Thưa đại đức! Mặt trời có bị bệnh chăng?
- Tại sao đại vương lại hỏi thế?
- Bởi vì trẫm thấy rằng, mặt trời đôi khi chiếu sáng chói chang, tỏ ra sức lực rất mạnh mẽ; nhưng cũng có những khi tia sáng của nó rất yếu ớt, dường như không có hơi sức. Vậy không phải khi ấy mặt trời bị bệnh sao?
- À, nếu đại vương gọi đấy là bệnh thì mặt trời có bệnh thật. Bệnh của mặt trời làm cho có những khi nó chiếu sáng yếu ớt - là do mây, khói, mưa và nguyệt thực đấy, đại vương!
- Nghĩa là do, mây, khói, mưa, nguyệt thực che ám, lấn hiếp nên mặt trời mới bị bệnh?
- Tâu, vâng!
Đức vua Mi-lan-đà tán thán:
- Ôi! Mặt trời oai lực như thế, phi thường như thế mà cũng bị bệnh, huống hồ là chúng sanh, đại đức nhỉ!
- Vâng, chúng sanh bị tham che ám, lấn hiếp, sân che ám, lấn hiếp... nên phát sanh lên không biết bao nhiêu là căn bệnh đấy, đại vương!
- Trẫm hiểu rồi.
* * *
162. Lại bệnh của mặt trời nữa!
- Đại đức đã giảng về bệnh của mặt trời thì giảng cho hết luôn! Có phải là mùa lạnh, mặt trời vô bệnh, còn mùa nắng, mặt trời hữu bệnh chăng?
- Tại sao đại vương lại suy ra thế?
- Thưa, vì thường mùa lạnh, tia nắng của mặt trời rất gắt, rất mạnh; còn về mùa nắng, tuy cảm nghe rất nóng nhưng tia nắng không gắt, không mạnh bằng mùa lạnh?
- À ra thế! Có hai lý do, đại vương! Vì hai lý do này mà mùa nắng, tia nắng không mạnh. Thứ nhất là do nắng nóng nên sông, biển, ao, hồ, mặt đất... hơi nước bốc lên, vì hơi nước bốc lên giữa hư không, tia nắng bị cản lại, bị giảm cường độ, nên tia nắng trở nên yếu. Thứ hai vì nóng nên không khí giản nở tạo nên gió, gió thổi những đám mây rời ra, bay tản mạn giữa hư không. Chính những đám mây tản mạn này che bớt tia nắng mặt trời đấy đại vương!
- Hay lắm! Vậy còn mùa lạnh, tại sao nắng lại gắt?
- Tâu cũng tương tự như lý giải trên. Vì lạnh nên sông, biển, ao hồ, mặt đất... nước không bốc hơi hoặc bốc hơi rất ít; do vậy, hoặc không hoặc có rất ít hơi nước bốc lên hư không, tia nắng không bị lực cản, bị che ám nên nó rất gắt, rất mạnh là đúng thôi. Còn nữa, những đám mây trên bầu trời vì lạnh nên nó đóng thành cụm lớn, không bị gió thổi lang thang, rời rạc giữa hư không. Đây là lý do thứ hai khiến tia nắng không bị che ám, tâu đại vương!
- Thưa, thế thủ phạm, kẻ nghịch chính là hơi nước và những đám mây lang thang - làm cho mặt trời bệnh. Hèn gì!
- Hay lắm! Đại vương đã tìm ra thủ phạm tạo nên căn bệnh cho mặt trời, thế còn thủ phạm tạo nên mọi căn bệnh của chúng sanh thì sao nhỉ?
Đức vua Mi-lan-đà mỉm cười:
- Đại đức lái câu chuyện hay thật đấy! Hẳn thủ phạm chính là vô minh và ái dục rồi!
- Không sai!
* * *
Bài viết được chúng tôi trích từ cuốn sách "MI TIÊN VẤN ĐÁP"
do Hòa thượng Giới Nghiêm dịch sang tiếng Việt, Tỳ kheo Giới Đức hiệu đính
Nhận xét
Đăng nhận xét