Đạo Phật Nguyên Thủy (Đạo Bụt Nguyên Thủy)

PHẦN CHÁNH KINH V. Tiếng Ðộng Rừng Sâu (hay Thân tịch tịnh) (S.i,7) (Tạp 50.II, An trú, Ðại 2,360b) (Biệt Tạp 16.26, Ðại 2,490b) Nay là thời giữa trưa, Loài chim nghỉ yên lặng, Vang động tiếng rừng sâu, Ta run, ta khiếp sợ. (Thế Tôn): Nay là thời giữa trưa, Loài chim nghỉ yên lặng, Vang động tiếng rừng sâu, Ta vui, Ta thích thú.

PHẦN CHÁNH KINH III. Không Ai Bằng Con (Tạp 36.14, Ðại 2,263b) (S.1,6) (Biệt Tạp 12.19, Ðại 2,458c) ... Ðứng một bên, vị Thiên ấy nói lên bài kệ này trước mặt Thế Tôn: Thương ai bằng thương con, Của nào bằng bò nhà, Sáng nào bằng mặt trời, Nước nào hơn biển cả. (Thế Tôn): Thương ai bằng thương mình, Của nào bằng lúa gạo, Sáng nào bằng trí tuệ, Nước nào hơn mưa rào.

PHẦN CHÁNH KINH II. Phẩm Vườn Hoan Hỷ I. Vườn Hoan Hỷ (Tạp 22.1, Ðại 2,153c) (S.i,5) (Tăng 31.9. Tứ Lạc, Ðại 2,672b) (Biệt Tạp 9.1, Ðại 2,435a) Như vậy tôi nghe. Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi (Xá-vệ), Jetavana (Thắng Lâm), tại vườn ông Anàthapindika (Cấp Cô Ðộc). Tại đấy, Thế Tôn gọi các Tỷ-kheo: "Này các Tỷ-kheo" -- "Thưa vâng, bạch Thế Tôn". Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn nói như sau: -- Thuở xưa, này các Tỷ-kheo, có vị Thiên thuộc cõi trời Ba mươi ba, với chúng Thiên nữ vây quanh, du hí ở vườn Hoan Hỷ, thọ hưởng năm thiên dục công đức. Bây giờ, vị Thiên ấy nói lên bài kệ này: Chúng không biết đến lạc, Nếu không thấy Hoan Hỷ, Chỗ trú cả Trời, Người, Cõi ba mươi lừng danh. Ðược nghe nói vậy, này các Tỷ-kheo, một vị Thiên khác đáp vị Thiên ấy với bài kệ: Kẻ ngu, sao không biết, Vị Ứng cúng đã nói: "Mọi hành là vô thường, Tự tánh phải sanh diệt, Sau khi sanh, chúng diệt, Nhiếp chúng là an lạc."

PHẦN CHÁNH KINH VII. Không Liễu Tri (S.i,4) ... Ðứng một bên, vị Thiên ấy nói lên bài kệ này trước mặt Thế Tôn: Những ai với các pháp, Không liễu tri thấu suốt, Bị hướng dẫn lầm lạc, Vòng quanh các dị giáo. Họ mê ngủ triền miên, Họ không có tỉnh giác, Nay thật đã đến thời, Họ cần phải thức tỉnh. (Thế Tôn): Những ai với các pháp, Khéo liễu tri sáng suốt, Không bị dẫn lầm lạc, Vòng quanh các dị giáo, Họ chứng Chánh đẳng giác. Họ liễu tri viên mãn, Trên đường không thăng bằng, Họ bước thật thăng bằng.

PHẦN CHÁNH KINH VI. Tỉnh Giác (S.i,5) ... Ðứng một bên, vị Thiên ấy nói lên bài kệ này trước mặt Thế Tôn: Có bao pháp mê ngủ, Khi pháp khác tỉnh giác? Có bao pháp tỉnh giác, Khi pháp khác mê ngủ? Có bao nhiêu việc làm Ðưa ta đến trần cấu? Có bao nhiêu việc làm Khiến ta được thanh tịnh? (Thế Tôn): Có năm pháp mê ngủ, Khi pháp khác tỉnh giác, Có năm pháp tỉnh giác, Khi pháp khác mê ngủ. Chính có năm việc làm Ðưa ta đến trần cấu, Chính có năm việc làm Khiến ta được thanh tịnh.

PHẦN CHÁNH KINH V. Bao Nhiêu Phải Cắt Ðoạn. (S.i,5) ... Ðứng một bên, vị Thiên ấy nói lên bài kệ này trước mặt Thế Tôn: Phải cắt đoạn bao nhiêu, Phải từ bỏ bao nhiêu, Tu tập thêm bao nhiêu, Vượt qua bao trói buộc, Ðể được có danh xưng, Tỷ-kheo vượt bộc lưu? (Thế Tôn): Phải cắt đoạn đến năm, Phải từ bỏ đến năm, Tu tập thêm năm pháp (lực), Vượt qua năm trói buộc, Ðể được có danh xưng, Tỷ-kheo "vượt bộc lưu".

PHẦN CHÁNH KINH III. Ðưa Ðến Ðoạn Tận - (Tạp 36.9. Ðại 2,262b. Biệt Tạp 8.7, Ðại 2,427b). (S.i,2) ... Ðứng một bên, vị Thiên ấy nói lên bài kệ này trước mặt Thế Tôn: Mạng sống bị dắt dẫn, Tuổi thọ chẳng là bao, Bị dẫn đến già nua, Không có nơi dừng bước. Ai đem tâm quán tưởng, Sợ hãi tử vong này, Hãy làm các công đức, Ðưa đến chơn an lạc. (Thế Tôn): Mạng sống bị dắt dẫn, Tuổi thọ chẳng là bao, Bị dẫn đến già nua, Không có nơi dừng bước. Ai đem tâm quán tưởng, Sợ hãi tử vong này, Hãy bỏ mọi thế lợi, Tâm hướng cầu tịch tịnh.

PHẦN CHÁNH KINH II. Giải Thoát (Si.2) ... Ở Sàvatthi. Rồi một vị Thiên, khi đêm đã gần tàn, với nhan sắc thù thắng chói sáng toàn vùng Jetavana, đi đến Thế Tôn. Sau khi đến, vị ấy đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên. Ðứng một bên, vị Thiên ấy bạch Thế Tôn: -- Thưa Tôn giả, Ngài có biết giải thoát, thoát ly, viễn ly cho các chúng sanh không? -- Này Hiền giả, Ta có biết giải thoát, thoát ly, viễn ly cho các chúng sanh. -- Thưa Tôn giả, như thế nào Ngài biết giải thoát, thoát ly, viễn ly cho các chúng sanh? Hỷ, tái sanh đoạn tận, Tưởng, thức được trừ diệt, Các thọ diệt, tịch tịnh, Như vậy này Hiền giả, Ta biết sự giải thoát, Thoát ly và viễn ly, Cho các loại chúng sanh.

PHẦN CHÁNH KINH I: Bộc Lưu (S.I,1) Như vầy tôi nghe. Một thời Thế Tôn ở Sàvatthi (Xá-vệ), Jetavana (Thắng Lâm), tại vườn ông Anàthapindika (Cấp Cô Ðộc). Rồi một vị Thiên, khi đêm đã gần tàn, với nhan sắc thù thắng chói sáng toàn vùng Jetavana, đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên. Ðứng một bên, vị Thiên ấy bạch Thế Tôn: -- Thưa Tôn giả, làm sao Ngài vượt khỏi bộc lưu? -- Này Hiền giả, không đứng lại, không bước tới, Ta vượt khỏi bộc lưu. -- Thưa Tôn giả, làm sao không đứng lại, không bước tới, Ngài vượt khỏi bộc lưu? -- Này Hiền giả, khi Ta đứng lại, thời Ta chìm xuống. Này Hiền giả, khi Ta bước tới, thời Ta trôi giạt; do vậy, này Hiền giả, không đứng lại, không bước tới, Ta vượt khỏi bộc lưu. (Vị Thiên): Từ lâu, tôi mới thấy Bà-la-môn tịch tịnh. Không đứng, không bước tới, Vượt chấp trước ở đời. Vị Thiên ấy nói như vậy và bậc Ðạo Sư chấp nhận. Vị Thiên ấy biết được: "Thế Tôn đã chấp nhận ta". Vị ấy đảnh lễ Thế Tôn, thân phía hữu hướng về Ngài, rồi bi